خار پاشنه پا یکی از مشکلات شایع و دردناک بوده که بسیاری از شما عزیزان با این عارضه مواجه می شوید. این بیماری ناشی از التهاب در ناحیه فاشیای کف پا بوده که به دلیل فشار مداوم و استفاده زیاد از پا به وجود می آید و با علائمی اعم از درد شدید در هنگام راه رفتن یا ایستادن همراه می باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی علل، علائم، روشهای تشخیص، پیشگیری و درمان خار پاشنه پا بپردازیم پس با ما همراه باشید.
خار پاشنه پا چیست؟
خار پاشنه پا یکی از مشکلات شایع بوده که به شکل یک زائده استخوانی در زیر پاشنه پا ظاهر می شود. این زائده در جایی تشکیل می شود که رباط فاشیای کف پا (نواری ضخیم که از پاشنه تا انگشتان پا کشیده شده) به استخوان پاشنه متصل می شود. با گذشت زمان و در صورت فشارهای مداوم و فعالیت های زیاد، رسوبات کلسیمی در این ناحیه تجمع می یابد و منجر به بروز این زائده می شوند.
لازم به ذکر است خار پاشنه دردناک نیست اما زمانی که این زائده به بافت های نرم اطراف فشار وارد می کند، درد شدیدی به وجود می آید. معمولا این درد هنگام برداشتن اولین قدم ها بعد از بیدار شدن شدید بوده و بعد از مدتی کاهش می یابد. اندازه خار پاشنه ممکن است تا حدود 2 سانتی متر برسد اما همیشه این زائده با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست.
بیشتر بخوانید: بیماری هاگلند چیست؟
علائم خار پاشنه پا
همانطور که در بالا ذکر کردیم، خار پاشنه پا یکی از مشکلات رایج در ناحیه پاشنه بوده که معمولا به تدریج و بدون علائم واضح ظاهر می شود. بهتر است بدانید این بیماری در برخی از افراد بدون هیچ علائمی ظاهر می شود اما در صورت بروز علائم ممکن است کیفیت زندگی شما عزیزان تحت تاثیر قرار بگیرد. البته لازم به ذکر است در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در زیر باید سریعا به بهترین متخصص ارتوپد در تهران مراجعه نمایید.
- التهاب و تورم در قسمت جلوی پاشنه پا
- برآمدگی کوچک استخوانی در زیر پاشنه پا
- احساس گرمی و حرارت در ناحیه آسیب دیده
- درد هنگام راه رفتن با پای برهنه روی سطوح سخت
- حساسیت و درد هنگام لمس پاشنه یا ایستادن طولانی مدت
- درد مبهم و مداوم در طول روز که با فعالیت زیاد تشدید می شود.
- درد شدید و ناگهانی در پاشنه پا به ویژه هنگام برداشتن اولین قدم ها در صبح
دلایل بروز خار پاشنه پا
خار پاشنه یک زائده استخوانی بوده که به مرور زمان و در نتیجه فشارهای مداوم روی پاشنه پا رخ می دهد. برخلاف تصور رایج شما عزیزان، خار پاشنه به طور ناگهانی بروز نمی کند بلکه این عارضه نتیجه استرس و فشارهای مکرر و طولانی مدت به بافت های نرم کف پا است.
- ایستادن طولانی مدت: مشاغلی که نیاز به ایستادن های طولانی دارند، خطر ابتلا به خار پاشنه را افزایش می دهند.
- رسوب کلسیم: تجمع تدریجی رسوبات کلسیم در زیر استخوان پاشنه، عامل اصلی بروز این زائده استخوانی می باشد.
- آرتریت یا بیماری های مفصلی: با گذشت زمان این بیماری ها منجر به بروز التهاب و آسیب دیدگی بافت های اطراف پاشنه پا می شوند.
- استفاده از کفش های نامناسب: پوشیدن کفش هایی با کفی سفت، بدون قوس مناسب یا کهنه سبب وارد شدن فشار غیرطبیعی به کف پا می گردد.
- چاقی و اضافه وزن: بهتر است بدانید اضافه وزن، فشار بیشتری به پاها وارد می کند و باعث تحریک و آسیب دیدگی رباط های کف پا می شود.
- آسیب های مکرر: وارد شدن ضربات مکرر به پاشنه یا انجام حرکات ورزشی بدون گرم کردن بدن موجب آسیب به بافت های نرم و در نهایت خار پاشنه می شود.
- افزایش سن: معمولا با افزایش سن، انعطاف پذیری بافت های کف پا کاهش یافته و بالشتک های محافظ پاشنه تحلیل می روند که در نهایت این موضوع باعث بروز این عارضه می شود.
- فشار مداوم و کشیدگی رباط ها و عضلات کف پا: انجام فعالیت های سنگین مانند دویدن، پریدن یا پیاده روی طولانی بر روی سطوح سخت منجر به وارد شدن فشار زیاد به رباط های کف پا و بروز خار پاشنه می شود.
بیشتر بخوانید: پارگی رباط مچ پا
عوارض خار پاشنه پا
لازم به ذکر است در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع این عارضه ممکن است مشکلات جدی تری به وجود آید. به طور کلی این عارضه نه تنها منجر به بروز درد و ناراحتی می شود بلکه باعث تغییر در راه رفتن و آسیب دیدگی بخش های مختلف بدن می گردد. در ادامه به برخی از مهمترین عوارض خارپاشنه پا اشاره می نماییم:
- درد مزمن
- اختلال در راه رفتن
- افزایش خطر آسیب دیدگی
- مشکلات در زانو و مفصل ران
- فشار و آسیب به ستون فقرات
- کاهش توانایی در انجام فعالیت های روزانه
روشهای تشخیص خار پاشنه پا
معمولا این عارضه به صورت تدریجی و در نتیجه فشارهای مکرر به کف پا ایجاد می شود. تشخیص به موقع این بیماری نقش بسزایی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و انتخاب روش درمان مناسب دارد. مهمترین روشهای تشخیص این عارضه به شرح زیر است:
- سونوگرافی
- معاینه فیزیکی
- ام آر آی (MRI)
- آزمایشات تکمیلی
- بررسی الگوی درد
- اشعه ایکس (X-ray)
- بررسی سوابق پزشکی
بیشتر بخوانید: شکستگی مچ پا
روشهای درمان خار پاشنه پا
خار پاشنه باعث درد و ناراحتی در هنگام راه رفتن یا ایستادن می شود و معمولا زمانی رخ می دهد که رسوبات کلسیم به تدریج در زیر پاشنه پا تجمع می یابند و باعث ایجاد برآمدگی استخوانی می شوند. در ادامه به برخی از رایج ترین روشهای درمان خارپاشنه پا اشاره می نماییم:
- درمان با امواج شوک
- استفاده از کمپرس سرد
- ترمیم بافت اولتراسونیک
- شاک ویو تراپی (ESWT)
- استراحت و تغییر سبک زندگی
- در موارد شدید جراحی خار پاشنه
- انجام فیزیوتراپی و تمرینات کششی
- استفاده از کفی های مناسب برای کفش
- تزریق داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها
- استفاده از آتل شب برای کاهش فشار روی پا در زمان خواب
- مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) خوراکی
بیشتر بخوانید: تزریق پی آر پی زانو چیست؟
آیا خار پاشنه خطرناک است؟
خار پاشنه بیماری خطرناکی نبوده و تهدید جدی برای سلامت پا محسوب نمی شود. با این حال این بیماری باعث درد، ناراحتی و اختلال در فعالیت های روزمره مانند راه رفتن یا ایستادن می شود. در برخی موارد ابتلا به عفونت یا مشکلات زمینه ای مانند دیابت این عارضه را تشدید می کند. بنابراین در صورت بروز درد یا التهاب، مراجعه به پزشک و شروع درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، خار پاشنه یکی از مشکلات شایع پا بوده که به دلیل رسوب کلسیم در ناحیه پاشنه یا التهاب فاسیای کف پا ایجاد می شود. این عارضه خطرناک نمی باشد اما باعث درد، ناراحتی و محدودیت در انجام فعالیت های روزمره مانند راه رفتن یا ایستادن می شود. تشخیص خار پاشنه از طریق معاینه بالینی و تصویربرداری انجام می گردد و درمان آن به شدت عارضه بستگی دارد و شامل روشهایی مانند استراحت، استفاده از کمپرس سرد، داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی، استفاده از کفی های مناسب و جراحی می باشد.