شکستگی مچ پا یکی از شایع ترین آسیب های استخوانی بوده که معمولا در نتیجه حادثه، سقوط یا حتی فشار بیش از حد به این ناحیه اتفاق می افتد. آیا شما هم تاکنون دچار این عارضه شده اید یا شاید کسی از اطرافیانتان با این مشکل روبرو شده است؟ درمان این نوع عارضه بسیار سخت و دشوار بوده و نیازمند مراجعه به یک متخصص ماهر در زمینه مچ پا دارد. در این مقاله به بررسی علل بروز این عارضه، انواع ، علائم، عوارض، روشهای تشخیص و درمان این عارضه می پردازیم پس با ما همراه باشید.
شکستگی مچ پا چیست؟
شکستگی مچ پا زمانی اتفاق می افتد که استخوان های تشکیل دهنده مفصل مچ پا که شامل استخوان های تالوس، فیبولا و تیبیا هستند در اثر ضربه یا فشار زیاد دچار شکستگی می شوند. با توجه به شدت و نوع آسیب، شکستگی مچ پا شامل ترک خوردگی استخوان ها، شکستگی های کامل یا جابجایی استخوان ها می باشد. لازم به ذکر است شدت این شکستگی ها در بدن هر فرد متفاوت است.
دلایل بروز شکستگی مچ پا
همانطور که در بالا ذکر کردیم این عارضه بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد که بیشتر آنها ناشی از آسیب های فیزیکی و فشارهای شدید به این ناحیه هستند. حال در ادامه به برخی از مهمترین و رایج ترین علت بروز این عارضه اشاره می نماییم:
- یکی از شایع ترین دلایل بروز این عارضه، تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع است.
- چرخش یا پیچ خوردن غیرطبیعی پا باعث ایجاد شکستگی استخوان مچ پا می شود.
- هنگام وارد شدن فشار زیاد به مچ پا مانند کشش یا وزن بیش از حد، استخوان های مچ پا شکسته می شوند.
- با افزایش سن، استخوان ها شکننده تر می شوند و احتمال شکستن آنها در برابر ضربات جزئی هم افزایش می یابد.
- در هنگام راه رفتن، دویدن یا فعالیت های ورزشی فرد تعادل خود را از دست می دهد و ممکن است پا پیچ بخورد که در نتیجه منجر به بروز این عارضه می شود.
- در برخی افراد به دلیل بیماری هایی مانند پوکی استخوان یا کمبود کلسیم، استخوان ها ضعیف می شوند و در معرض شکستگی حتی با ضربات یا فشارهای جزئی قرار می گیرند.
انواع شکستگی هایی مچ پا
لازم به ذکر است این عارضه به انواع مختلفی تقسیم می شوند که با توجه به شدت آسیب دیدگی، محل شکستگی و نوع آسیب به استخوان ها و بافت ها متفاوت هستند. به طور کلی انواع شکستگی مچ پا به شرح زیر است:
- شکستگی سه قوزکی: شکستگی سه قوزکی به دلیل سقوط اجسام روی پا یا برخورد شدید رخ می دهد که علاوه بر قوزک های داخلی و خارجی، قوزک خلفی نیز شکسته می شود.
- شکستگی قوزک خارجی پا: این نوع عارضه به شکستگی استخوان فیبولا در ناحیه بیرونی مچ پا گفته می شود. این نوع شکستگی به دلیل پیچ خوردن پا یا ضربه شدید به مچ بروز می کند.
- شکستگی دو قوزکی: هنگامی شکستگی دو قوزکی رخ می دهد که هر دو قوزک داخلی و خارجی شکسته می شوند که معمولا این نوع شکستگی ها به دلیل ضربه های شدید یا پیچ خوردگی های غیرطبیعی رخ می دهند.
- شکستگی قوزک داخلی: شکستگی قوزک داخلی به شکستگی استخوان تیبیا در ناحیه داخلی مچ پا گفته می شود. بهتر است بدانید این نوع شکستگی در اثر تصادف، پیچ خوردن یا فشار زیاد به مفصل بوجود می آید.
بیشتر بخوانید: آسیب های ورزشی مچ پا
علائم شکستگی مچ پا
به طور کلی شکستگی مچ پا با علائم مختلفی همراه بوده که برخی از مهمترین و رایج ترین علائم این بیماری به شرح زیر است:
- بی حسی یا سوزش
- تورم ناحیه مچ پا و اطراف آن
- عدم توانایی در ایستادن یا راه رفتن
- درد شدید بلافاصله بعد از آسیب دیدگی
- کبودی یا تغییر رنگ پوست اطراف مچ پا
- انحراف غیرطبیعی یا تغییر شکل در نواحی مچ پا
- محدودیت حرکتی و مشکل در راه رفتن یا ایستادن
- صدای شکستن استخوان هنگام وقوع آسیب دیدگی
عوارض شکستگی مچ پا
معمولا شکستگی مچ پا با عوارض مختلفی همراه بوده که به شدت آسیب و نوع شکستگی، این عوارض در افراد متفاوت هستند. حال در ادامه به عوارض این بیماری اشاره می نماییم:
- آرتروز مچ پا
- آسیب دیدگی مفصل مچ پا
- احتمال عفونت در محل زخم
- خطر لخته شدن خون در رگ های عمقی
- محدودیت جریان خون به ناحیه آسیب دیده
- آسیب دیدگی اعصاب و رگ های خونی اطراف آسیب دیدگی
روشهای تشخیص شکستگی مچ پا
دکتر امیر صباغ زاده که به عنوان بهترین جراح مچ پا در تهران شناخته شده اند، در جلسه اولیه علائمی مانند درد شدید، تورم و کبودی در مچ پا برای احتمال شکستگی بررسی می کند. سپس برای تایید تشخیص از روشهای مختلفی اعم از رادیولوژی استفاده می کنند تا تصاویری از استخوان ها و شکستگی بدست آید.
در برخی موارد خاص و پیچیده، برای بررسی آسیب به بافت های نرم یا مفصل از روشهای ام آر آی یا سی تی اسکن استفاده می شود. این روشها به پزشک کمک می کنند تا میزان آسیب دیدگی استخوان ها، مفاصل و بافت های نرم به دقت بررسی شود.
روشهای درمان شکستگی مچ پا
بهتر است بدانید درمان شکستگی مچ پا به نوع و شدت شکستگی بستگی دارد که شامل دو دسته غیرجراحی یا جراحی می باشد. در ادامه به روش های درمان این عارضه اشاره می نماییم:
- درمان فیزیوتراپی
- استراحت و پرهیز از حرکت دادن مچ پا برای مدت زمان مشخص
- جراحی فیوژن پا برای تنظیم و تثبیت استخوان ها در موقعیت صحیح
- استفاده از گچ یا آتل برای ثابت نگه داشتن استخوان ها و جلوگیری از حرکت
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، شکستگی مچ پا یکی از آسیب های شایع و دردناک بوده که معمولا به دلیل تصادفات، فشار زیاد یا مشکلات ساختاری استخوان ها رخ می دهد. درمان به موقع از جمله استفاده از گچ، جراحی یا درمان های فیزیوتراپی منجر به تسریع روند بهبودی می گردد. همچنین، پیشگیری از این آسیب دیدگی با رعایت نکات ایمنی، تقویت عضلات مچ پا و استفاده از کفش های مناسب ریسک وقوع این بیماری را کاهش می دهد.