صافی کف پا به اصطلاح FLAT FEET یکی از مشکلاتی بوده که منجر به کاهش قوس طبیعی کف پا به ویژه در وضعیت ایستاده می شود. این عارضه در هر سنی و در هر دو جنسیت بروز می کند اما بسیاری از افراد تصور دارند که این مشکل فقط مخصوص به آقایان است. افرادی که از صافی کف پا رنج می برند، معمولا دچار درد در ناحیه پا، کمر یا حتی زانو هستند و باید برای بهبود این بیماری اقدامات لازم را انجام دهند. در این مقاله به بررسی موضوعات مختلفی اعم از علائم، دلایل بروز، عوارض، روشهای پیشگیری، تشخیص و درمان این عارضه می پردازیم پس با ما همراه باشید.
صافی کف پا چیست؟
صافی کف پا، یک وضعیت پزشکی بوده که در آن قوس طبیعی پا به طور کامل یا جزئی از بین می رود و کف پا به زمین می چسبد. بهتر است بدانید این عارضه باعث ایجاد درد و ناراحتی در نواحی مختلف پا به ویژه در مچ و پاشنه می شود. صافی کف پا به صورت مادرزادی یا ناشی از عواملی مانند آسیب، افزایش وزن یا پیری ایجاد می شود. افراد مبتلا به این بیماری با مشکلاتی اعم از اختلال در راه رفتن، احساس خستگی در پاها و تغییرات در نحوه توزیع وزن بدن مواجه می شوند.
علائم صافی کف پا
علائم صافی کف پا بسیار متنوع بوده و با توجه به شدت این عارضه متفاوت خواهد بود. برخی از رایج ترین علائم این عارضه به شرح زیر است:
- گرفتگی مداوم پا
- درد در ناحیه مچ و پاشنه پا
- بونیون یا همان انگشت چکشی
- تغییر در نحوه راه رفتن یا ایستادن
- درد در نواحی دیگر بدن مانند کمر
- خستگی زودهنگام در زمان راه رفتن
- تورم در ناحیه پاشنه و امتداد مچ پا
علت بروز صافی کف پا
صافی کف پا بنا به دلایل مختلفی بروز می کند که در اکثر موارد، این عارضه مادرزادی بوده و در دیگر موارد به دلیل عوامل محیطی یا تغییرات در بدن فرد ایجاد می شود. برخی از دلایل بروز این بیماری به شرح زیر است:
- در برخی افراد، کف پا صاف از بدو تولد وجود دارد و به دلیل نقص در رشد و توسعه قوس طبیعی پا به وجود می آید.
- استفاده از کفش های نامناسب یا کفش هایی که به درستی از قوس پا پشتیبانی نمی کنند، باعث بروز این عارضه می شود.
- اضافه وزن و چاقی سبب وارد شدن فشار زیادی به پاها می شود که این امر باعث از بین رفتن قوس طبیعی کف پا می شود.
- آسیب های مستقیم به پاها مانند شکستگی استخوان یا آسیب به رباط ها باعث تغییر در ساختار طبیعی پا و بروز صافی کف پا می شود.
- با افزایش سن، بافت های رباطی و عضلات پا ضعیف تر می شوند و انعطاف پذیری کاهش می یابد که این موضوع منجر به بروز این عارضه می گردد.
- ضعف عضلات و رباط های پا به ویژه در دوران کودکی یا در صورت عدم فعالیت بدنی مناسب منجر به کاهش قوس طبیعی پا و بروز صافی کف پا می شود.
بیشتر بخوانید: آرتروز پا چیست؟
انواع صافی کف پا
لازم به ذکر است این بیماری به دو نوع اصلی تقسیم می شود که هرکدام از آنها دارای ویژگی ها و علائم خاص خود هستند و در ادامه به طور کامل به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
صافی کف پای مادرزادی
معمولا این عارضه از بدو تولد وجود داشته و به دلیل نقص در توسعه طبیعی قوس پا رخ می دهد. بنابراین فرد از زمان تولد دارای کف پای صاف بوده و در برخی موارد ممکن است این نوع عارضه با سایر مشکلات ساختاری در پاها همراه باشد.
صافی کف پای اکتسابی
بهتر است بدانید این نوع عارضه در طول زندگی بروز می کند و بنا به دلایل مختلفی اعم از ضعف عضلات، افزایش وزن یا بیماری های خاص بروز می کند. در این نوع، قوس طبیعی پا در طول زمان کاهش یافته و کف پا به زمین نزدیک می شود که معمولا با علائمی همچون درد، خستگی و اختلال در راه رفتن همراه است.
عوارض کف پای صاف
کف پای صاف منجر به عوارض مختلفی در بدن می شود که به تدریج به عملکرد پا و سایر قسمت های بدن آسیب وارد می کند. به طور کلی عوارض کف پای صاف به شرح زیر است:
- صافی کف پا باعث فشار بیشتر بر سایر مفاصل بدن می شود که در نهایت منجر به درد مفاصل پا و لگن می شود.
- به دلیل فشار زیاد و تماس مستقیم کف پا با زمین، احتمال بروز پینه ها، زخم ها یا کالوس در قسمت های مختلف کف پا افزایش می یابد.
- معمولا افراد مبتلا به کف پای صاف نمی توانند به درستی راه بروند یا بایستند و یا اینکه نمی توانند این کار را برای مدت طولانی انجام دهند.
- به علت تغییرات در نحوه حرکت پا، عضلات پا تحت فشار قرار می گیرند که این موضوع باعث بروز درد و اسپاسم عضلانی می گردد.
- بهتر است بدانید کف پای صاف بر نحوه توزیع وزن بدن تاثیر می گذارد. این تغییرات منجر به ایجاد فشار اضافی بر مفاصل زانو و کمر شده و با مشکلاتی مانند درد و التهاب در این نواحی همراه است.
روشهای پیشگیری از صافی کف پا
پیشگیری از کف پای صاف تا حد زیادی به مراقبت از پاها، تقویت عضلات و سبک زندگی سالم بستگی دارد. انتخاب کفش هایی که از قوس طبیعی پا پشتیبانی می کنند، بسیار مهم است. پوشیدن کفش های تخت یا غیر استاندارد خصوصا در دوران کودکی باعث ایجاد یا تشدید صافی کف پا می شوند.
تمرینات تقویتی برای عضلات پا به ویژه عضلات قوس پا منجر به پیشگیری از کف پای صاف می شود و تمریناتی مانند بلند کردن انگشتان پا یا تقویت عضلات ساق پا برای حفظ قوس طبیعی پا بسیار مفید و موثر است.
همانطور که در بالا ذکر کردیم این بیماری در برخی نوزادان به طور مادرزادی وجود دارد اما در دوران کودکی با انتخاب کفش های مناسب و تشویق به ورزش و فعالیت بدنی میتوانید از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری نمایید.
حرکات اصلاحی صافی کف پا
- صاف بایستید و با کمک گرفتن از دیوار یا صندلی برای تعادل، پاشنه پا را از زمین بلند کنید و به آرامی پایین بیاورید. بهتر است بدانید این حرکت باعث تقویت عضلات ساق پا و افزایش پایداری قوس پا می شود.
- روی یک مبل یا صندلی بنشینید. سپس انگشتان پا را به سمت بالا و پایین حرکت دهید، به طوری که انگشتان از سطح زمین جدا شوند و سپس به حالت طبیعی برگردند زیرا این تمرین منجر به تقویت عضلات قوس داخلی پا می شود.
- چند عدد مهره یا سنگ کوچک روی زمین قرار دهید. با استفاده از انگشتان پا، مهره ها را بردارید و در یک سمت دیگر قرار دهید. این تمرین به تقویت عضلات و رباط های پا کمک می کند و منجر به تقویت قوس کف پا می گردد.
روشهای تشخیص صافی کف پا
ابتدا تشخیص این عارضه از طریق معاینه فیزیکی توسط بهترین متخصص ارتوپد تهران انجام می شود. در این معاینه، پزشک به بررسی وضعیت پاها، قوس پا و نحوه راه رفتن شما عزیزان می پردازد. یکی از روش های رایج برای تشخیص صافی کف پا، آزمون اثر پاشنه بوده که در این تست شما باید بایستید و پزشک وضعیت قوس پا را بررسی کند.
همچنین، پزشک از آزمایشات تصویربرداری مانند رادیوگرافی برای بررسی ساختار استخوانی پا و میزان کاهش قوس استفاده می کند. در برخی موارد، آزمون فشار نیز برای بررسی توزیع فشار در طول پا و بررسی میزان همسطح بودن کف پا انجام می شود.
روشهای درمان صافی کف پا
لازم به ذکر است درمان صافی کف پا به شدت مشکل و علائم مرتبط با آن بستگی دارد و شامل روشهای مختلفی می باشد. به طور روشهای غیر جراحی و جراحی برای درمان این عارضه به شرح زیر است:
- فیزیوتراپی
- کفش های مناسب و استفاده از ارتز های اختصاصی
- جراحی صافی کف پا شامل ترمیم رباط ها، پیوند استخوان یا عمل های اصلاحی برای بازسازی قوس پا
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، صافی کف پا یک وضعیت شایع بوده که در آن قوس طبیعی کف پا از بین می رود یا به درستی شکل نمی گیرد. معمولا این عارضه معمولاً بی خطر بوده اما در برخی افراد منجر به درد و اختلال در راه رفتن می شود. عواملی مانند ژنتیک، چاقی، آسیب ها و افزایش سن نیز منجر به بروز این بیماری می شود. درمان این بیماری شامل استفاده از کفی های طبی، کفش های مناسب و تمرینات تقویتی است و در موارد شدیدتر نیاز به جراحی می باشد که بهتر است قبل از اقدام به درمان با دکتر امیر صباغ زاده مشورت کنید.
