جراحی پا یکی از روشهای درمانی موثر برای بهبود آسیب ها، ناهنجاری ها و بیماری های مزمن پا به شمار می رود که کیفیت زندگی بیماران را به طور چشمگیری ارتقا می دهد. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چه زمانی نیاز به جراحی پا پیدا می کنیم و چه مراحلی برای یک درمان موفق باید طی شود؟ پا به عنوان یکی از اصلی ترین اعضای حرکتی بدن، نقش بسزایی در تعادل، راه رفتن و فعالیت های روزمره دارد و کوچک ترین اختلال در آن منجر به بروز مشکلات جدی می شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل نیاز به جراحی پا، انواع روش های جراحی، نکات مهم قبل و بعد از عمل، دوره نقاهت و توصیه های طلایی برای بهبودی بهتر بپردازیم پس با ما همراه باشید.
جراحی پا چیست؟
جراحی پا یکی از روشهای تخصصی درمانی بوده که با هدف بهبود عملکرد پا، کاهش دردهای مزمن، اصلاح بدشکلی ها و درمان آسیب های ساختاری انجام می شود. این نوع جراحی سبب بازیابی حرکت طبیعی پا، برطرف کردن ناهنجاری های استخوانی یا مفصلی، درمان صدمات ناشی از تصادف یا فعالیت های ورزشی می شود.
بهتر است بدانید در بسیاری از موارد، مشکلات پا و مچ پا با روشهای غیر جراحی مانند فیزیوتراپی، دارو درمانی یا استفاده از آتل و کفش های طبی قابل درمان هستند. اما وقتی آسیب ها شدید باشد، تغییر شکل قابل توجهی ایجاد می شود و پا دچار بی ثباتی می گردد که در این صورت جراحی پا به عنوان بهترین و تنها گزینه درمانی مطرح می شود.
دلایل انجام جراحی پا
جراحی پا به عنوان یک راهکار تخصصی برای درمان مشکلاتی انجام می شود که با روش های غیرجراحی مانند دارو یا فیزیوتراپی قابل درمان نیستند. زمانی که پا دچار آسیب های شدید، ناهنجاری های ساختاری یا بیماری های مزمن می شود، ممکن است جراحی به عنوان بهترین گزینه مطرح شود. به طور کلی جراحی پا در شرایط زیر توصیه می شود:
- تاندونیت یا سینوویت مزمن: التهاب طولانی مدت تاندون ها یا بافت های مفصلی که با دارو یا درمان محافظتی بهبود نمی یابد.
- درد مزمن و ناتوان کننده: درد پایدار و شدیدی که عملکرد روزمره را مختل می کند و به درمان های غیرجراحی پاسخ ندهد.
- تغییر شکل (دفورمیتی) مچ پا: ناهنجاری های استخوانی یا مفصلی که منجر به تغییر شکل پا می شود و در عملکرد طبیعی آن اختلال ایجاد کرده اند.
- شکستگی های ناپایدار مچ پا: زمانی که استخوان های شکسته مچ پا به درستی در جای خود قرار نمی گیرند و برای بهبود به ثبات بیشتری نیاز دارند.
- آسیب شدید رباط ها یا تاندون ها: پارگی یا آسیب های شدید به بافت های نگهدارنده مفصل، در صورت عدم پاسخ به درمان های غیرجراح نیاز به ترمیم جراحی دارند.
- آرتریت پیشرفته: التهاب و فرسایش مفاصل که موجب درد شدید، خشکی و محدودیت حرکتی می شود که در موارد شدید این عارضه تنها با جراحی قابل کنترل می باشد.
- بی ثباتی مزمن مچ پا: پیچ خوردگی های مکرر یا ضعف در رباط های پا منجر به ناپایداری مفصل می شود که در این صورت جراحی برای بازگرداندن پایداری ضروری است.
اهمیت انجام جراحی پا
با وجود اهمیت بالای پاها در حفظ تحرک و فعالیت روزمره، این عضو مهم بدن بسیار آسیب پذیر است. هرگونه پارگی اعم از پارگی رباط مچ پا، رگ به رگ شدن یا شکستگی پا عملکرد طبیعی پا را مختل کرده و شما را برای مدت طولانی از فعالیت های عادی باز می دارد. گاهی اوقات جراحی ترسناک به نظر می رسد اما خوشبختانه بسیاری از تکنیک های جراحی مدرن با حداقل عوارض و دوره نقاهت کوتاه به شما عزیزان کمک می کند تا با سرعت بیشتری به زندگی عادی خود بازگردید.
انواع جراحی پا
لازم به ذکر است جراحی های پا با توجه به نوع آسیب یا بیماری از روش های متنوعی برخوردارند. در ادامه به مهمترین روش های جراحی پا اشاره می نماییم:
آرتروسکوپی مچ پا
آرتروسکوپی مچ پا یک روش کم تهاجمی بوده که از طریق چند برش کوچک انجام می شود و برای درمان التهاب مفاصل و آسیب های رباطی کاربرد دارد. جراح با استفاده از دوربین و ابزارهای ظریف داخل مفصل را بررسی کرده و آسیب هایی مانند قطعات استخوانی یا غضروفی را برمی دارد یا اصلاحات لازم را انجام می دهد.
جراحی تاندون
در موارد التهاب مزمن یا پارگی تاندون، جراحی شامل برداشتن بخش آسیب دیده تاندون یا بازسازی آن می باشد. گاهی نیز با انتقال تاندون از قسمت دیگری از پا، عملکرد طبیعی ترمیم می شود. این روش به ویژه در آسیب های تاندون آشیل یا تاندون های مچ پا کاربرد دارد.
جراحی شکستگی مچ پا
زمانی که استخوان های مچ پا دچار شکستگی های شدید و ناپایدار می شوند با استفاده از پیچ ها، صفحات یا سیم های فلزی استخوان ها ثابت می شوند تا به درستی جوش بخورند.
فیوژن مچ پا
در جراحی فیوژن مچ پا، سطوح مفصلی آسیب دیده که به دلیل آرتروز یا سایر بیماری ها تخریب شده اند، برداشته شده و استخوان های مچ پا با پیچ و صفحه به هم متصل می شوند. بهتر است بدانید این روش موجب حذف درد و تثبیت دائمی مچ پا می شود.
تعویض مفصل مچ پا
در این روش، مفصل آسیب دیده مچ پا با یک مفصل مصنوعی از جنس فلز یا پلاستیک جایگزین می شود. تعویض مفصل امکان حرکت طبیعی تر نسبت به فیوژن را فراهم می کند و برای بیماران مبتلا به آرتروز شدید مناسب است.
ترمیم تاندون آشیل
در پارگی یا آسیب های شدید تاندون آشیل، با ایجاد برشی در پشت ساق پا، تاندون آسیب دیده ترمیم یا بازسازی می شود. گاهی نیز بخش آسیب دیده تاندون برداشته و قسمت سالم باقی مانده بخیه زده می شود. این جراحی برای بازگرداندن قدرت و عملکرد طبیعی تاندون حیاتی است.
جراحی بونیون (Hallux Valgus)
این روش برای اصلاح برجستگی استخوانی کنار انگشت شست پا انجام می شود. در طی این جراحی استخوان یا بافت اضافی برداشته شده و استخوان انگشت در راستای صحیح قرار می گیرد. لازم به ذکر است جراحی بونیون به صورت سرپایی انجام می شود.
جراحی متاتارس
در این روش، برشی کوچک در نزدیکی استخوان های متاتارس (استخوان‌های بلند کف پا) ایجاد شده و تغییرات لازم جهت اصلاح ناهنجاری ها یا درمان زخم های دیابتی، پینه ها و آسیب های استخوانی صورت می گیرد.
بازسازی رباط جانبی مچ پا
این جراحی که به نام روش Brostrom نیز شناخته شده است برای درمان بی ثباتی مزمن مچ پا انجام می شود. در این روش، بهترین جراح مچ پا در تهران رباط های شل و آسیب دیده را سفت و بازسازی می کند تا پایداری مچ پا بازگردانده شود.
استئوتومی (برش و اصلاح استخوان)
در این روش، استخوان های دارای انحراف یا تغییر شکل، برش داده شده و در موقعیت صحیح تثبیت می شوند. این روش برای اصلاح مشکلاتی مانند انحراف شست پا یا صافی و قوس زیاد کف پا به کار می رود.
جراحی باز (Open Surgery)
در جراحی باز، جراح با ایجاد یک برش وسیع به طور مستقیم به ناحیه آسیب دیده دسترسی پیدا می کند. این روش برای شکستگی های پیچیده، اصلاح بدشکلی های شدید یا تعویض مفصل مچ پا به کار می رود.
جراحی کم تهاجمی (MIS)
این روش با برش های بسیار کوچک و استفاده از ابزارهای مخصوص انجام می شود. هدف این جراحی کاهش آسیب به بافت های اطراف، کوتاه کردن دوران نقاهت و کاهش درد بعد از جراحی است. کاربرد اصلی آن در درمان انحراف انگشتان پا و برداشتن زائده های استخوانی است.
جراحی تومورها و کیست های پا
در این جراحی، تومورها یا کیست های خوش خیم یا بدخیم که باعث درد یا فشار بر اعصاب شده اند، برداشته می شوند تا عملکرد طبیعی پا حفظ شود.
مزایای جراحی پا
بهتر است بدانید جراحی پا تاثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی شما عزیزان دارد و مهمترین مزایای این عمل به شرح زیر است:
- تسکین درد
- بهبود زیبایی ظاهری پا
- بازگشت عملکرد طبیعی پا
- پیشگیری از آسیب های بیشتر
- اصلاح ناهنجاری های ساختاری
معایب و خطرات جراحی پا
جراحی پا مانند هر عمل جراحی با یکسری عوارض همراه بوده که به شرح زیر است:
- عفونت
- زمان طولانی برای بهبودی
- احتمال نیاز به جراحی مجدد
- سفتی، خشکی یا ضعف مفصل
- آسیب به اعصاب یا عروق خونی
- واکنش های بیهوشی شامل تهوع، گیجی
- خطر خونریزی و ایجاد لخته خون (ترومبوز ورید عمقی)
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، جراحی پا یکی از روش های موثر برای درمان آسیب ها، بدشکلی ها و بیماری های مزمن پا است. این جراحی ها به طور قابل توجهی منجر به کاهش درد و بازگشت عملکرد طبیعی پا می شود. هرچند جراحی پا مانند هر عمل دیگری با خطراتی همچون عفونت، آسیب عصبی، سفتی مفصل همراه بوده اما در بسیاری از موارد، مزایای آن به ویژه در رفع درد مزمن، پیشگیری از بدتر شدن مشکلات و بازگرداندن توان حرکتی بسیار چشمگیرتر است.